De uitdagingen van de treasurer zijn niet min. Er zijn de voortdurende wijzigingen in lokale en internationale regelgeving, de huidige economische context met zijn negatieve intrestvoeten, de snelle opkomst van tools en andere digitale oplossingen, enzovoort. Samen met drie specialisten overlopen we de heetste hangijzers van de treasurer.
Aanleiding van het rondetafelgesprek was de studie ‘Journeys to treasury’, het resultaat van een partnerschap tussen BNP Paribas, PwC, SAP en de European Association of Corporate Treasurers. Het rapport biedt een mooi overzicht van de onderwerpen die vandaag bij de treasurer op de agenda staan. Tijdens het rondetafelgesprek legden we enkele van de belangrijkste bevindingen aan ons specialistenpanel voor.
Wat beweegt er vandaag in liquiditeitsbeheer?
Séverine Le Blévennec, Director Treasury EMEA bij Honeywell: “Er zijn veel verschillende elementen die een impact kunnen hebben. Denk maar aan belastingen, notionele pooling, of samenwerking met bedrijven in landen waar er economische sancties gelden. Ook in de eigen organisatie kunnen er veranderingen optreden die een invloed hebben, bijvoorbeeld wanneer het management ervoor kiest van een cash-rich naar een cash-poor bedrijfsmodel over te stappen.”
Didier Vandenhaute, Partner Consulting bij PwC: “De markt speelt een grote rol. We bevinden ons nog altijd in een context van negatieve intrest. Dat heeft onvermijdelijk gedrag uitgelokt dat we onmogelijk als best practice kunnen beschouwen. We zien bedrijven die hun cash verspreiden over verschillende banken en in verschillende landen, om zo aan de negatieve interest te ontsnappen. Tegelijk moeten ze in weer andere landen vaak achter hun centen aan gaan.”
Hugues Pirotte, professor finance aan de Solvay Brussels School: “Als bedrijf moet je het liquiditeitsrisico goed begrijpen, met een goede monitoring van de tijdslijn en de drivers van de cashflows in de diverse munten en op de diverse locaties van de onderneming. Tegelijk moet je weten dat je operationeel gelimiteerd bent. Als je niet makkelijk met je cashflows kunt schuiven, zorgt dat mogelijk voor problemen.”
Séverine Le Blévennec: “Visibiliteit blijft de eerste voorwaarde. Je moet een goed zicht hebben op wat er is. Je moet weten wat je wil en kan beheren.”
Arme drommel
Is de relatie tussen thesaurie en de business de voorbije tijd veranderd?
Hugues Pirotte: “De treasurer is lang de poor parent geweest. Het bedrijf beschouwde thesaurie als een puur administratieve functie. Budget voor tools was er doorgaans niet. Maar, omdat de treasurer zicht had op de cashflows, kreeg hij er vaak ook risk management als taak bovenop. Vandaag moet de treasurer een goed begrip hebben van de boekhoudkundige impact van financiële operaties. Kortom, thesaurie bevindt zich vandaag echt op een kruispunt binnen de onderneming.”
Didier Vandenhaute: “Als er aan de economische crisis een voordeel zat, dan was het wellicht dat die periode de rol van de treasurer heeft uitgebreid. Een bedrijf zonder goed zicht op zijn cash, was immers reddeloos verloren.”
Séverine Le Blévennec: “Tegelijk heeft de crisis de treasurer verplicht om meer te doen met minder middelen. De complexiteit is de voorbije jaren sterk toegenomen, onder meer door bijkomende oefeningen rond in-house bankieren. De afdeling thesaurie zag haar takenpakket groeien, maar werkt vandaag nog altijd met hetzelfde team. Dat blijft in veel bedrijven een gevecht. Want je mag niet alleen naar de bottom line van thesaurie kijken. Het gaat ook om wat je wint aan kwaliteit.”
Hoe streeft thesaurie die kwaliteit na?
Hugues Pirotte: “Veel financiële functies waren vroeger op snapshots gebaseerd. De boekhouding is er wellicht het beste voorbeeld van. Thesaurie kun je echter niet op snapshots vastpinnen. Het gaat er niet om welke cash je in welke potten hebt, maar welke stromen er tussen die potten bestaan. Het belang van monitoring is sterk gestegen.”
Séverine Le Blévennec: “Vandaag kijken bedrijven naar RPA. Dat is een goed idee, want het is een manier van werken die systemen met elkaar laat praten.”
Hugues Pirotte: “Vroeger produceerde thesaurie voortdurend rapporten. De frequentie lag zo hoog mogelijk, om toch zeker niets te missen. Maar uiteraard gebeurde er altijd net iets tussen twee rapporten in, zodat het bedrijf een specifieke gebeurtenis toch miste. Dat is wat technologie als RPA verandert. Door op basis van events te werken – via zogenaamde event-driven alerts die leiden tot event-driven acties – kun je niets meer missen.”
Didier Vandenhaute: “Tegelijk zagen we tot voor kort dat kleinere bedrijven het moeilijk hadden om juist in te schatten wanneer ze in thesaurie moeten investeren. Technologie verlaagt die drempel. De prijzen van de technologie blijven bovendien dalen.”
Groei versnelt vraag naar thesaurie
Wat is volgens jullie een goede trigger om effectief in thesaurie te investeren?
Didier Vandenhaute: “Internationalisering is doorgaans een goede aanleiding, onder andere door het wisselkoersrisico.”
Hugues Pirotte: “Dat is zeker het geval wanneer je met kleine marges werkt. Kijk, wanneer je 5% marge realiseert, maar je kijkt tegen een wisselkoersrisico van 10% aan, dan kun je niet anders dat thesaurie ernstig te nemen.”
Séverine Le Blévennec: “De aandacht voor thesaurie neemt doorgaans toe wanneer een onderneming snel begint te groeien. Dan heb je veel aan een goede treasurer die helpt het traject mee op te volgen.”
Hugues Pirotte: “Ook de link met de bank kan belangrijk zijn. Veel bedrijven komen via de bank met thesaurie in aanraking. De meeste bankdiensten zijn vandaag commodities. De bank kan maar toegevoegde waar bieden door ook andere diensten aan te bieden, onder meer rond thesaurie.”
Onder meer Deutsche Bank heeft zo’n functie. Een bedrijf stuurt vanuit zijn ERP-systeem de nodige info door, waarna de bank automatisch de thesauriefunctie op zich neemt. Heel wat banken werken in dat verband samen met fintechs aan de ontwikkeling van nieuwe services. Kan dat de drempel richting thesaurie verlagen?
Séverine Le Blévennec: “Uiteraard. Zeker voor kleinere bedrijven is het zinvol om op die manier een eerste ervaring op te doen met echte thesauriediensten.”
Hugues Pirotte: “Wellicht zijn de banken daar eerder klaar voor dan de bedrijven. Het is en aanpak die van een onderneming vereist dat ze haar ‘gewone’ boekhoudinformatie verrijkt met forecasts over de cashflow. Maar een onderneming wil natuurlijk niet altijd dat de bank alles over haar weet. Een onderneming vreest nog altijd een beetje dat de bank wel eens drastische maatregelen zou kunnen nemen op basis van de beschikbare informatie. Het gebruiksgemak van een event-driven bankdienst – gecombineerd met transparantie – zal in de toekomst wellicht een mentaliteitsverandering met zich meebrengen.”
Didier Vandenhaute: “Wellicht is daar dan eerder een rol weggelegd voor de fintechs. Zij kunnen oplossingen uitwerken over de verschillende banken heen. Wellicht krijgen fintechs makkelijker toegang tot het soort informatie dat een bedrijf liever niet zomaar aan een bank geeft. De vraag is echter of een fintech van een bedrijf hetzelfde vertrouwen zal krijgen als de bank. Daar zit mogelijk nog een struikelblok.”
Séverine Le Blévennec: “Klopt. Voor een grote, internationale onderneming is het veel moeilijker om groen licht te krijgen voor de samenwerking met een fintech.”
Mooi op papier, moeilijk in de praktijk
Hoe kijken jullie naar notionele pooling? Moeten we dat zien als een soort nieuwe versie van cash pooling?
Séverine Le Blévennec: “Eenvoudig gesteld gaat het bij notionele pooling over het samennemen van verschillende bankrekeningen. Het probleem is dat de bank de positieve en negatieve intresten van die rekeningen niet zomaar bij elkaar mag optellen. Veel hangt daarbij af van de graad van kapitalisatie van de bank. Soms kan het dus wel, voor bepaalde klanten en in bepaalde landen, maar soms ook niet. Als het mag, is het voordeel alvast dat je er geen inter-company leningen mee creëert – en er zo dus ook geen intrest ontstaat.”
Hugues Pirotte: “Op papier is het mooi, alleen gooit de regelgeving soms roet in het eten. Wat mij betreft gaat het bij notionele pooling louter om de geleverde service, namelijk dat je zicht krijgt op het geheel – los van de individuele rekeningen die al dan niet in het rood staan.”
Tegelijk weten we dat een free lunch niet bestaat.
Hugues Pirotte: “Inderdaad, voor een onderneming komt het er op aan een vergoeding te betalen, gebaseerd op de bestaande financiële realiteit – en niet omdat er een administratieve opsplitsing bestaat tussen accounts. Maar achter de schermen draait de dienstverlener daar dan ergens voor op, vanwege de historiek van het systeem.”
Séverine Le Blévennec: “Het hangt echt af van land tot land. Het blijft een moeilijk verhaal.”
Didier Vandenhaute: “Op zich vind ik het een goed product. Tegelijk zien we dat de populariteit ervan daalt. Notionele pooling is nog niet dood, maar toch…”
Hugues Pirotte: “Het is de algemene digitalisering die aanstuurt op die evolutie richting centralisering. Alleen lukt dat maar wanneer er een standaard voor bestaat. In het geval van notionele pooling is dat echt moeilijk. Als je met verschillende munteenheden werkt, is het moeilijk om die upstream te bundelen, wanneer je downstream tegen uiteenlopende risico’s aankijkt.”
Séverine Le Blévennec: “In dat geval zou je met een reference acccount kunnen werken. Via gemengde oplossingen zou je er zo dan toch uit kunnen komen.”
Hugues Pirotte: “Mogelijk wel, al toont het ook aan dat als je in thesaurie veel wil veranderen, je vaak ook complexiteit creëert voor de toekomst. En dat heeft niet alleen met de regulering te maken, maar vooral ook met de volatiliteit van de regulering.”
Eigen bank
Hoe kijken jullie naar in-house bankieren? Hoe evolueert dat fenomeen?
Séverine Le Blévennec: “We doen het intussen al vijftien jaar. We hebben er de nodige expertise rond opgebouwd en samengebracht in een centrale in-house bank. Daardoor zit alle complexiteit binnen die ene entiteit – onder meer in verband met de standaardisering van het gevoerde beleid – terwijl we het principe van in-house banking wel heel vlot kunnen toepassen. We houden de in-house bank puur voor thesaurie. Daarnaast is de in-house bank ook de partij die met de externe banken praat.”
Hugues Pirotte: “Het kan inderdaad werken, maar je moet er wel de ervaring en competentie voor hebben.”
Didier Vandenhaute: “Tegelijk is er een grens aan centralisatie. Je moet ook voeling blijven houden met de markt.”
Voor een Amerikaans bedrijf zou het dus geen goed idee zijn om alle thesaurie in de VS te centraliseren, ook die van activiteiten van elders in de wereld?
Hugues Pirotte: “Inderdaad. Ik ken het voorbeeld van een Amerikaans bedrijf dat alle thesaurie naar de VS haalde, om daarna te moeten vaststellen dat die aanpak niet werkbaar was. Maar zo’n beslissing terugdraaien is natuurlijk ook niet makkelijk, want er hangt onvermijdelijk wat gezichtsverlies aan vast.”
Over de VS gesproken: hoe kijken jullie naar de belastinghervorming daar?
Didier Vandenhaute: “Wel, daar zit natuurlijk maar één doelstelling achter: zo veel mogelijk cash terugbrengen naar de Amerikaanse economie.”
Séverine Le Blévennec: “Alleen is het niet zozeer het cashniveau dat voor complexiteit zorgt, wel de volatiliteit ervan.”
Hugues Pirotte: “Bovendien is er een duidelijke grens aan zo’n belastinghervorming. Uiteindelijk speelt ook de concurrentie nog altijd een belangrijke rol.”
Eenvoudige reconciliatie
Hoe evolueert het gebruik van virtuele accounts? Wat zien jullie daar als belangrijkste voordelen voor de treasurer?
Didier Vandenhaute: “Het idee is niet nieuw. De eerste virtuele accounts doken tien jaar geleden al op. Kort samengevat komt het erop neer dat er achter een echte account ook een virtuele account schuilgaat, om zo reconciliatie eenvoudiger te maken. De banken gebruiken het zelf ook aan de betaalzijde. Eigenlijk mogen we stellen dat de virtuele account een bankoplossing is die nu ook bij de bedrijven in gebruik raakt. Een virtuele account kan interessant zijn wanneer je als bedrijf niet de mogelijkheid hebt om een in-house bank op te zetten. Je kunt dan immers toch COBO (Collections On Behalf Of) en POBO (Payments On Behalf Of) uitvoeren.”
Séverine Le Blévennec: “Bij Honeywell maken we geen gebruik van virtuele accounts. Maar ik begrijp wel waarom het voor kleinere ondernemingen interessant kan zijn. Een aparte vestiging, bijvoorbeeld, die een aparte rekening nodig heeft, kan dan goedkoper af zijn met virtuele accounts.”
Nood aan governance
Niet alleen krijgen heel wat treasurers te maken met de nieuwe Amerikaanse belastingen, daarnaast is er ook de BEPS-regulering (Base Erosion & Profit Shifting) die paal en perk stelt aan belastingontwijking en winstverschuiving. Hoe gaat de treasurer daar best mee om?
Didier Vandenhaute: “Intussen is aan het BEPS-kader nog een aantal principes rond transfer pricing toegevoegd. Dus ja, er zal veel veranderen. Het belangrijkste element daarbij is substance.”
Waar slaat dat precies op?
Séverine Le Blévennec: “Het gaat erom waar de wezenlijke waardecreatie gebeurt. Stel dat je produceert in Frankrijk, maar alles laat verpakken bij een filiaal in Zwitserland en het product dan van daaruit verder exporteert. Alle winst komt zo op naam van het Zwitserse filiaal – en wordt er minder belast dan in Frankrijk. In dat geval heeft het bedrijf de echte waarde in Frankrijk gecreëerd, maar betaalt het belastingen in Zwitserland. Dat is wat BEPS tegengaat.”
Didier Vandenhaute: “Het voorbeeld toont aan dat het belangrijk is om als treasurer dicht bij de collega’s van tax aan te leunen. De tijd is voorbij dat bedrijven erop uit waren zo weinig mogelijk belastingen – of liefst helemaal geen – te betalen. Treasury en tax vormen een tandem.”
Hugues Pirotte: “Governance is daarbij belangrijk. In België kennen we hoge nominale belastingtarieven. De variabiliteit en de vrijheidsgraad situeren zich bij de belastbare basis. Er zijn heel wat belastingaftrekken waar een onderneming mee kan spelen. In heel wat landen kun je met de fiscus onderhandelen en zijn de effectieve tarieven dus niet transparant. Het zou veel beter zijn lagere, maar duidelijke, niet bespreekbare nominale tarieven te hanteren, naast een belastingbasis zonder aftrek. Dat zou toelaten makkelijker een correcte vergelijking te maken. Het zou ook de job vereenvoudigen van de exporteurs die vandaag Belgische producten en diensten proberen te verkopen in het buitenland. ”
Sterke connectie
Zou het zinvol zijn in dat verband thesaurie en tax te integreren, met tax als één van de functies binnen thesaurie?
Séverine Le Blévennec: “Wat je dan zou doen met thesaurie, zou je echt wel goed moeten kunnen uitleggen aan tax. Tenzij je andersom zou werken, waarbij tax de krijtlijnen uitstippelt voor de acties die daarna volgen vanuit thesaurie.”
Hugues Pirotte: “Vroeger ging alvast andersom. Thesaurie deed de eerste zet, waarna tax de haalbaarheid daarvan bekeek. Ik denk niet dat die aanpak eenvoudiger was, maar er was wel duidelijk meer beweegruimte. Trouwens, ook tax evolueert. De functie is vandaag al een flink stuk opgeschoven van rapportering richting monitoring.”
Séverine Le Blévennec: “Er is duidelijk een stijgende vraag naar documentatie. Je moet alles kunnen uitleggen. Ook hier zien we dus meer substance.”
IT moet mee nadenken
Hoe evolueert het gebruik van IT binnen thesaurie?
Séverine Le Blévennec: “Het belang van IT stijgt. Bij Honeywell hebben we intussen al ruim vijftien jaar twee medewerkers die zich specifiek om het IT-luik bekommeren. Ik besef dat we ons daarmee in een luxepositie bevinden. Algemeen zou ik niet durven stellen dat thesaurie en IT zich als echte partners gedragen. Onze samenwerking evolueert echter wel in die richting. Thesaurie moet zich op dat vlak nog wat meer als vragende partij leren opstellen, zodat de IT-afdeling meer voeling krijgt met onze behoeften.”
Van een echt partnerschap is natuurlijk maar sprake wanneer de IT-afdeling ook zelf mee gaat nadenken over mogelijke oplossingen voor thesaurie.
Hugues Pirotte: “Dat is vandaag doorgaans niet het geval. Wanneer thesaurie een nieuwe tool wil, moet ze hemel en aarde verzetten om die te krijgen. We kennen allemaal het resultaat van die situatie. De treasurer trekt zijn plan in Excel.”
Moet de treasurer zijn hoop dan richten op wat er van bij de fintechs komt?
Didier Vandenhaute: “Daar komen inderdaad nieuwe oplossingen vandaan. Alleen weet de IT-afdeling vaak niet wat ze daar mee aan moet.”
Digitale mindset
En de treasurer zelf? Heeft die vandaag wel de juiste digitale ingesteldheid?
Didier Vandenhaute: “Dat is nog maar de vraag. Veel corporate treasurers vinden het helemaal niet zo eenvoudig om een digitale mindset te ontwikkelen. Kijk, een treasurer is geen twintiger. De gemiddelde treasurer is ergens tussen veertig een vijftig jaar, of ouder. Er is toch nog vaak een zekere drempel richting digitale wereld.”
Hugues Pirotte: “Ik vind het moeilijk om daar een lijn in te trekken. Er zijn veel verschillende types van treasurers. Sommige treasurers zijn heel operationeel ingesteld, andere blijven dan weer liefst op hun eiland, ver weg van het hoofdkwartier.”
Séverine Le Blévennec: “Het is ook niet makkelijk om sterk te digitaliseren in thesaurie. Je moet onvermijdelijk op zoek naar budget en expertise. Maar onmogelijk is het zeker niet.”
Hugues Pirotte: “Er was ook lange tijd totaal geen interesse voor thesaurie vanuit de IT-afdeling. Alle ogen waren op ERP gericht. En dus gingen de treasurers eerst met Excel aan de slag en daarna met de tools die ze zelf makkelijk konden aanschaffen in de cloud. Het is ook een cyclisch gegeven. We bevinden ons nu weer in het deel van de cyclus waar slimme, jonge gasten zelf heel snel mooie oplossingen ontwikkelen. Dat zien ze bij de IT natuurlijk met lede ogen aan.”
Séverine Le Blévennec: “Op die manier is thesaurie disruptief voor de IT-afdeling! Het toont aan dat IT meer moet inzetten op wendbaarheid en flexibiliteit, in plaats van op het klassieke projectmanagement.”
Hugues Pirotte: “Tegelijk moet de treasurer ook opletten. Op zich is een tool een lege doos. Je haalt er alleen maar voordeel uit wanneer je de tool inzet om extra intelligentie en productiviteit aan een proces toe te voegen – en het team te ondersteunen bij het nemen van beslissingen.”
Séverine Le Blévennec: “Dat onderstreept nog maar eens hoe thesaurie met alle afdelingen van een onderneming in verbinding staat. De treasurer staat niet alleen met de banken en met de collega’s van tax en legal in contact, maar best ook met die van IT.”
Comments